27 kw. PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA

W chwili obecnej funkcjonują dwie kategorie spółek kapitałowych, tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna. W dniu 01 lipca 2021 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające do polskiego porządku prawnego nową kategorię spółki kapitałowej, tzw. prostą spółkę akcyjną. Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych w tym zakresie wynika z ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Prostą spółkę akcyjną cechować ma jak najmniejsza ilość formalności, elektronizacja procedur oraz ułatwienia w zakresie obrotu akcjami. Tego rodzaju uproszczenia w prowadzeniu działalności mogą mieć szczególne znaczenie w przypadku innowacyjnych przedsiębiorstw, czyli tzw. startupów, jak również innych przedsięwzięć wymagających szybkiego pozyskania środków finansowych, czy know-how na rozwój działalności oraz funkcjonowania z wyłączeniem rygorów jakie obowiązują zwykłą spółkę akcyjną.

Najważniejsze cechy prostej spółki akcyjnej:

1 Sposób założenia spółki

Prosta spółka akcyjna będzie mogła być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Tak jak w przypadku zwykłej spółki akcyjnej umowa prostej spółki akcyjnej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Umowa ta może być jednak również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy wymagającego wypełnienie formularza umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, co może znacznie ułatwić i przyspieszyć rejestrację spółki.

2 Kapitał akcyjny

W prostej spółce kapitałowej nie będzie kapitału zakładowego. W jego miejsce wprowadzony jest tzw. kapitał akcyjny, który powinien wynosić co najmniej 1 zł. Wkłady na pokrycie kapitału akcyjnego powinny być wniesione do spółki w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisania spółki do rejestru.

Zgodnie z nowelizacją brak będzie wymogu określenia wysokości kapitału akcyjnego w umowie spółki, a do zmiany wysokości kapitału akcyjnego nie będą stosowane przepisy o zmianie umowy spółki

3 Świadczenie pracy lub usług jako wkład na pokrycie akcji

W przeciwieństwie do zwykłej spółki akcyjnej wkładem na pokrycie akcji w prostej spółce akcyjnej może być świadczenie pracy lub usług. Możliwość ta ma istotne znaczenie w przypadku zamierzeń gospodarczych, w których ważniejsza od wkładu finansowego jest wiedza potencjalnych akcjonariuszy.

4 Akcje

Akcje w prostej spółce akcyjnej nie będą miały formy dokumentu i będą podlegały zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy prowadzonym w formie elektronicznej. Rejestr akcjonariuszy będzie mógł prowadzić podmiot, który na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi jest uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, albo notariusz prowadzący kancelarię notarialną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Akcje nie będą mogły być dopuszczane ani wprowadzane do obrotu zorganizowanego w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, czyli do obrotu giełdowego.

Akcje nie będą miały wartości nominalnej, nie będą stanowić części kapitału akcyjnego i będą niepodzielne.

5 Uprzywilejowanie akcji

Prosta spółka akcyjna będzie mogła emitować akcje o szczególnych uprawnieniach, które powinny być określone w umowie spółki (akcje uprzywilejowane). Uprzywilejowanie będzie mogło w szczególności dotyczyć prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki.

Wobec akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może być wyłączone prawo głosu (akcja niema). Umowa spółki może określać okoliczności, w których uprawniony z akcji niemej uzyskuje prawo głosu.

Co więcej, prosta spółka akcyjna będzie mogła emitować tzw. akcje założycielskie, z których może wynikać szczególne uprawnienie, zgodnie z którym każda kolejna emisja akcji nie może naruszać określonego minimalnego stosunku liczby głosów przypadających na te akcje uprzywilejowane do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki. W przypadku emisji nowych akcji, która mogłaby naruszać ten stosunek, liczba głosów z akcji założycielskich ulega odpowiedniemu zwiększeniu.

6 Zbycie lub obciążenie akcji

Zbycie lub obciążenie akcji w prostej spółce akcyjnej powinno być dokonane w formie dokumentowej pod rygorem nieważności.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że zgodnie z Kodeksem cywilnym do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.

Uwzględniając powyższe, zbycie lub obciążenie akcji w prostej spółce akcyjnej będzie mogło być dokonane za pośrednictwem np. wiadomości e-mail, czy innego komunikatora internetowego, co uprości i odformalizuje proces obrotu akcjami.

7 Organy spółki

W prostej spółce akcyjnej może być zastosowany model dualistyczny poprzez powołanie zarządu i ewentualnie także rady nadzorczej, albo model monistyczny poprzez powołanie jedynie rady dyrektorów.

Uchwały organów mogą być podejmowane nie tylko na posiedzeniu. Członkowie organów będą również mogli podejmować uchwały w drodze głosowania na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumienia się na odległość.

8 Zmiana umowy spółki

Zmiana umowy prostej spółki akcyjnej co do zasady wymagać będzie uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru. Emisja akcji nie będzie jednak stanowić zmiany umowy spółki jeżeli emisja akcji nastąpi uchwałą akcjonariuszy podjętą na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną liczbę akcji i termin ich emisji.

9 Ochrona wierzycieli

Przepisy regulujące prostą spółkę akcyjną zawierają m. in. następujące mechanizmy chroniące wierzycieli spółki, tj.:

• w prostej spółce akcyjnej należy utworzyć rezerwę zasilając odpowiednio kapitał akcyjny poprzez przeznaczenie na ten cel 8% zysku za dany rok obrotowy, jeżeli kapitał ten nie osiągnął 5% sumy zobowiązań spółki wynikającej z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy;
• wypłata na rzecz akcjonariuszy nie może doprowadzić do utraty przez spółkę, w normalnych okolicznościach, zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia dokonania wypłaty
• akcjonariusz, który otrzyma wypłatę dokonaną wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki, będzie obowiązany do jej zwrotu – członkowie organów spółki będą odpowiadać za zwrot wypłaty solidarnie z akcjonariuszem, chyba że nie ponoszą winy.

10 Rozwiązanie spółki

Co do zasady do rozwiązania prostej spółki akcyjnej wymagane będzie przeprowadzenie jej likwidacji.

Nowelizacja przewiduje jednak również uproszczoną formę rozwiązania spółki, w której likwidacja nie wymagana. Cały majątek spółki może bowiem być przejęty przez oznaczonego akcjonariusza, z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy, jeżeli tak postanowi uchwałą walne zgromadzenie, a sąd rejestrowy zezwoli na przejęcie. Uchwała walnego zgromadzenia powinna być podjęta większością trzech czwartych głosów oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę ogólnej liczby akcji.