02 maj WAŻNE ORZECZENIE – ZAPOZNAJ SIĘ
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie sygn. akt V CSK 382/18 wydał ważne rozstrzygnięcie dla kredytobiorców.
Powyższym wyrokiem Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej kredytobiorcy, uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego utrzymujący w mocy wyrok sądu pierwszej instancji oddalający powództwo kredytobiorcy i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
Zdaniem Sądu Najwyższego umowa kredytowa będąca przedmiotem sprawy jest nieważna z uwagi na abuzywność klauzul indeksacyjnych. Sąd Najwyższy wykluczył możliwość zastąpienia tych klauzul innymi postanowieniami kursowymi. W tym zakresie, Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazał m. in., że:
- określenie wysokości należności obciążającej konsumenta z odwołaniem do tabel kursów ustalanych jednostronnie przez bank, bez wskazania obiektywnych kryteriów, jest nietransparentne, pozostawia pole do arbitralnego działania banku i w ten sposób obarcza kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem oraz narusza równorzędność stron
- po wyeliminowaniu tego rodzaju klauzul utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co przemawia za jej całkowitą nieważnością (bezskutecznością)
- postanowienie abuzywne należy co do zasady uznać za nigdy nieistniejące, a pobrane na jego podstawie świadczenia – za nienależne i podlegające zwrotowi
- jeżeli niedozwolone postanowienie ma być uznane za nigdy nieistniejące, a bez niego umowa nie może być utrzymana w mocy, również umowę należy uznać za nigdy nieistniejącą. Oznacza to, że świadczenia spełnione na podstawie tej umowy podlegają zwrotowi stosownie do reżimu zwrotu nienależnego świadczenia, co dotyczy także reguł przedawnienia wynikających z nich roszczeń.
Jednocześnie, Sąd Najwyższy zasygnalizował możliwość występowania przez banki z roszczeniem o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w przypadku nieważnej umowy kredytowej zastrzegając, iż kwestia ta nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia na obecnym etapie postępowania. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że dotychczasowy dorobek Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie wyklucza możliwości wynagrodzenia za bezpodstawne (bezumowne) korzystanie przez strony z kapitału kontrahenta